Category: News

Masiibada ayaa ka dhacday waqooyiga gobolka Nineweh. Maamulka ayaa sheegay in ay filayaan in tirada dhimashadu ay kor u kacdo iyadoo shaqaalaha gurmadka degdega ah ay baadi goobayaan dad ka badbaaday burburka hoolka arooska

Ugu yaraan 113 qof ayaa ku dhintay, in ka badan 150 kalena waa ay ku dhaawacmeen, kaddib markii uu dab qabsaday xaflad aroos oo habeenkii Arbacada ka dhacday magaalada Al-Hamdaniyah oo u dhow magaalada Mosul ee gobolka Nineveh.

“Dedaal dheeraad ah ayaa lagu bixinayaa sidii gurmad loogu fidin lahaa dadkii ku waxyeeloobay shilka nasiib darrada ah,” ayuu yiri afhayeen u hadlay wasaaradda caafimaadka.

Maxaa sababay dabka?

Dabka ayaa ka kacay dhismaha ka dib markii la shiday waxa loo yaqaan “rashka” inta lagu guda jiro dabaaldega arooska, sida ay sheegeen saraakiisha difaaca madaniga ah ee deegaanka.

Maamulka difaaca madaniga ah ayaa ka warbixiyey tiirarka hoolku iska lahaa ay ahaayeen ku degdeg ku guban kara oo ka hor imaanaya heerarka badbaadada” gudaha hoolka.

“Dabku wuxuu sababay in qaybo ka mid ah saqafka sare ay soo daataan sababtoo ah isticmaalka qalab dhisme oo aad u guban kara oo rqiis ah,” ayaa lagu yiri bayaan ka soo baxay maamulka difaaca madaniga ah.

Dhinaca kale, Ra’iisul wasaaraha dalka Maxamed Shiicada Al-Sudani ayaa amray in baaritaan lagu sameeyo dabkaasi, wuxuuna ka codsaday wasaaradaha arrimaha gudaha iyo caafimaadka ee dalkaasi inay gurmad u fidiyaan, sida lagu sheegay bayaan ka soo baxay xafiiskiisa.

Booliiska magaalada Baledweyne ayaa qaraxii ka dhacay Baledweyne 23-kii bishaan u soo xiray askari ka tirsan ciidanka dowladda.

Taliyaha ciidanka Booliiska degmada Baledweyne Axmed Cali Aadan ayaa laanta afsoomaaliga ee VOA-da u sheegay iney xabsiga dhigeen askarigii ku qornaa koontaroolkii uu kasoo gudbay gaarigii ku qarxay Sabtigii gudaha magaalada Baledweyne.

Sarkaalka Booliska u hadley ayaa sheegay in ciidanka ay baadigoobayaan rag kale oo waaran u jaran yahay, islamarkaana ay soo qaban doonaan ciidamada.

Qaraxii Sabtigii ka dhacay Baledweyne oo ahaa mid loo adeegsaday gaari Xamuul ah oo laga soo buuxiyay waxyaabaha qarxa kaas oo geystay khasaaraha dhimashada dad ku dhaw 30 qof, dhaawaca in kabadan 50 qof iyo walba burbur baaxad leh oo gaaray dhismayaal ganacsi, guryo ku yaala xaafadaha Kooshin iyo Xaawo taako.

Ilaa hadda lama sheegin halka gaarigan bartilmaameed u ahayd, axaa la aaminsan yahay in ururka al-Shabaab ay soo maleegeen inkasta oo aysan weli sheegan.

Wasiirka Maaliyada Somaliland Sacad Cali Shire, ayaa sheegay in dhaqaalaha Somaliland hoos dhac weyn ku yimid, tan iyo marki ay bilowdeen dagaalada gobolka Sool. Sacad Cali Shire ayaa kulan la qaatay Guddida Dhaqaalaha ee Golaha Wakiilada Somaliland, ayaa sheegay in ganacsiga xooluhu uu aad u wanaagsanyahay, lakiin ganacsiga suuqyadu uu hoos u dhacay.

“Ganacsiga xooluhu wuu fiicnaa sannadka, roob badana wuu da’ay, xooluhuna way inoo caafimaad qabaan, xoolo badan ayaa dhoofay, lakiin waxa uu ganacsigeenu uu aad ugu xirnaa ganacsihii Wajaale mari jiray kaasi oo uu hada hakad ku yimid, waxa inoo soo raacay kii bariga laftiisa” ayuu yiri Sacad Shire.

Gubashada suuqii waynaa ee Waaheen iyo dagaalka Laascaanood ayaa dhaawacay dhaqaalaha Somaliland, waxa taas dheer gubashada suuqa weyn Wajaale, kaasi oo uu dhaqaale badani kasoo gali jiray Somaliland.

Ganacstada dowladda deegaanka Itoobiya ayaa badankood u wareegeen dekadaha Puntland taas oo iyaduna dhabar jab ku noqotey dhaqaalaha Somaliland.

WASHINGTON – Wasiirka arrimaha dibadda ee Cuba, Bruno Rodriguez Parrilla ayaa bartiisa bulshada ee X ka sheegay in habeenimadii Axadda weerar loo adeegsaday “molotov cocktails”  loo geystay safaaradda Cuba ee magaalada Washington, isagoo intaa ku daray in aysan jirin cid wax ku noqotay weerarka.

Weerarka ayaa dhacay saacado un kadib markii hogaamiyaha Cuba Miguel Díaz-Canel uu dib ugu soo laabtay jasiiradaasi, ka dib markii uu ka soo qeyb galay shirarkii Golaha loo dhan yahay ee Qaramada Midoobay ee ka dhacay New York todobaadkii hore.

Safaaradda Cuba ayaa dib loo furay 2015-kii markaasoo labada dal ay dib u soo ceshadeen xiriirkooda diblumaasiyadeed ee go’ay tan iyo 1961. Rodriguez ayaa sheegay in sidoo kale rasaas lagu furay safaaradda sanadkii 2020-ka.

PARIS – Dhaqdhaqaaqayaal Faransiis ah iyo kuwa wax ku qora baraha bulshada ayaa weeraray wasiirka ciyaaraha Faransiiska Amelie Castera ka dib markii ay shaaca ka qaaday in xijaabka laga mamnuuci doono gabdhaha Faransiiska ah ee ka qeyb galaya ciyaaraha Olombikada soo socda, kaasoo Faransiiska uu martigelin doono sanadka 2024-ka.

Castera ayaa sheegtay in mawqifka Faransiisku uu aad u cad yahay, waxaana muujiyay Golaha Dawladda iyo Ra’iisul Wasaaraha Elizabeth Bourne, taas oo ah in loo hoggaansamo nidaamka cilmaaniga ah si adag loogu dabaqo dhanka ciyaaraha.

Saxafiyiinta iyo aqoonyahanada ayaa u arkayay hadalka wasiirka iyo go’aankan inuu yahay qeyb cusub oo ka mid ah xayiraadaha lagu soo rogay xoriyada, halka qaar kalena ay ku sifeeyeen fal ka dhan ah diinta Islaamka.

Bishii Janaayo ee sannadkii hore, Senatka Faransiiska ayaa u codeeyay qodob muran dhaliyay oo ku jira sharciga dimuqraadiyeynta Ciyaaraha Faransiiska. Sharcigan ayaa mamnuucaya xirashada xijaabka xilliyada ay socdaan tartamada ciyaaraha ee ay qabanqaabiyaan xiriirada Ciyaaraha ee dalka.

NAIROBI, Kenya – Xoghayaha Difaaca Mareykanka Lloyd Austin ayaa isniintii carrabka ku adkeeyay baahida loo qabo “in la joogteeyo” dagaalka lagula jiro kooxda Al-Shabaab ee Soomaaliya in kasta oo dib u dhac uu kala kulmay militariga dalka, oo ay mararka qaar gacan siiyaan ciidamada Washington.

“Walaacayada ayaa ah inaan dhisnay xoogaa dardar ah, waxaana dooneynaa inaan sii wadno dardargelinta,” Austin ayaa Isniintii ku yiri shir jaraa’id oo uu Nairobi kula yeeshay Wasiirka Difaaca Kenya Aadan Ducaale.

Xoghayaha ayaa booqasho ku tagay caasimadda Kenya, taasoo qayb ka ah socdaalkiisii ​​ugu horreeyay ee Afrikaan ah, kaasoo Axaddii ka billaabay dalka Jabuuti, wuxuuna Arbacada ku soo gaba-gabeyn doonaa Angola.

“Waxaan ognahay in horumarku aanu had iyo jeer ahayn xariiq toosan, sidaas darteed waxaa laga yaabaa inaan aragno arrimuhu inay soo hagaagayaan hal maalin, waxaana laga yaabaa inaan aragno caqabado maalinta xigta,” ayuu carrabka ku adkeeyay.

Austin ayaa hadalkan sheegay ka dib markii dowladda Soomaaliya ay codsatay in dib loo dhigo ka bixitaanka howlgalka Midowga Afrika ee Soomaaliya (ATMIS) todobaadkii hore, kaasoo billowday in si tartiib-tartiib ah xilalka loogu wareejiyo ciidamada Qaranka horaantii sanadka 2023-ka.

Haddaba, warqad ay u dirtay Qaramada Midoobay, ayaa Hay’adda Fulinta waxay ku codsatay “hakin farsamo” oo sagaashan maalmood ah ka dib “dib u dhacyo dhowr ah oo waaweyn” ka dib, taasoo ku khasabtay askarta Soomaalida inay ka baxaan meelo dhawaan laga soo saaray.

Dhanka Jabuuti, Xoghayaha ayaa kulan la qaatay Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud, isagoo ku macneeyay inuu u baahan yahay waqti dheeri ah, maadaama uu wajahayo howl adag oo ah inuu sii joogteeyo cadaadiska Al Shabaab, isla markaana uu soo uruuriyo ciidamo si ay awood ugu yeeshaan inay sii ahaadaan kuwo tayo leh. .”

Sida laga soo xigtay hogaamiyaha Mareykanka, Maxamuud ayaa sheegay in “maalgashi la taaban karo oo dhinacyo kale ah, horumarinta dhaqaalaha, wax ka qabashada sababaha asaasiga ah ee xasilloonida” ayaa loo baahan yahay marka lagu daro tallaabo milatari.

Ducaale, ayaa dhankiisa, ku dhawaaqay saxeexa qaab-dhismeedka iskaashiga difaaca ee u dhexeeya 2023 iyo 2028, kaas oo ” hoosta ka xariiqay” “go’naanta la wadaago ee nabadda iyo amniga gobolka iyo caalamka.”

ATMIS waxaa Soomaaliya ka joogay ilaa 20,000 oo askari oo labisan, kuwaas oo u badan Uganda, Burundi, Kenya, Djibouti iyo Ethiopia.

30-kii Juun, howlgalka ayaa dhameystiray wajigiisii ​​ugu horreeyay ee bixitaanka ka dib markii Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay uu ansixiyay bixitaanka 2,000 oo ka mid ah ciidamadooda ka hor taariikhdaas.

18-kii Sebtembar, waxa bilaabmay wajigii labaad, kaas oo la doonayey in la dhamaystiro oo ay ka baxaan 3,000 oo kale ka hor dhamaadka bisha.

MOSCOW – Wasiirka difaaca ee Ruushka Sergei Shoigu ayaa maanta ku dhawaaqay tirada guud ee khasaaraha Ukraine gaaray bishan, isaga oo xusay in Ukraine ay dagaalkan ku waaysay ciidmo tira badan.

Sergei Shoigu ayaa ku sheegay, kulan ay yeesheen Wasaaradda Difaaca Ruushka Talaadadii, in ciidamada Ruushku ay sii wadaan hawlgallada gaarka ah si ay uga adkaadaan cadowga.

Shoigu waxa uu soo hadal qaaday khasaaraha soo gaaray ciidamada Ukraine bishan September, wuxuuna sheegay inay gaarayaan in ka badan 17 kun oo qof, iyo in ka badan 2.7 kun oo qalab dagaal oo isugu jira hub iyo agab ciidan.

Shoigu ayaa yiri: “Maraykanka iyo xulafadiisa waxay sii wadaan inay hubeeyaan ciidamada qalabka sida ee Ukraine, iyo in Kiev ay askar aan mla soo tababarin dagaalka ku tuuraan.”

Waxa uu intaa ku daray in Wasaaradda Difaaca ee Ruushka ay ka shaqaynayso sidii kor loogu qaadi lahaa awoodda dagaalka ee ciidamada qalabka sida, oo ay ka mid tahay in la helo hub casri ah.

Ra’iisul Wasaraaha Soomaaliya Xamza Cabdi Barre ayaa shaaca ka qaaday in dowladda Soomaaliya ay xoreysay 45 boqolkiiba dhulkii gacanta ugu jiray maleeshiyada Al-Shabaab, taasi oo ka dhigan inay harsan tahay 55 boqolkiiba.

Xamza ayaa hadalkan ka sheegay shirka Golaha Guud ee QM ee magaalada New York, oo uu khudbad ka jeediyey. 

Xamza ayaa ugu baaqay Golaha Ammaanka QM “inuu si buuxda oo shuruud la’aan ah cunaqabtaynta hubka uga qaado Soomaaliya,” taasi oo saarneyd tan iyo 1992-kii.

“Qaadista cunaqabateyntan waxay noo ogolaanaysaa inaan si wax ku ool ah ula dagaalanno argagixisada oo aan dadkeena u dhisno mustaqbal nabad iyo barwaaqo ah,” ayuu yiri.

Xamza waxa uu sheegay in dalkiisu uu “gacan bir ah kula tacaalay xag-jirnimada,” isagoo adeegsanaya “olole guul leh” oo ka kooban tallaabooyin militari, dhaqaale iyo fikir. 

Wuxuu carrabka ku adkeeyay in Soomaaliya ay maanta leedahay “nidaamyada maamul ee lagama maarmaanka ah oo ku adag xakameynta haysashada, adeegsiga iyo kaydinta hubka.” 

Ilhaan Cumar oo diiday inay hor fariisato madaxweynaha…

MADAALE oo shaaciyay arrin uga qorsheysan dhagxaanta jidadka Muqdisho

Faysal Cali Waraabe oo ku hanjabay inuu Muqdisho ka degayo + Sababta

Soomaaliya ayaa billowday wajigii koowaad ee duullaanka milateri ee ka dhanka ah Al-Shabaab bishii Agoosto ee sannadkii hore. Wajiga labaad ayaa lagu dhawaaqay bishii hore, iyadoo ciidamada milateriga ay gacan ka helayaan maleeshiyo beeleedyo ku sugan bartamaha Soomaaliya. 

Haddii uu sax yahay hadalka Xamza ee ah in dowladda ay xoreysay 45 boqolkiiba dhulkii ay haysatay Al-Shabaab, waxay ka dhigan tahay in weli dagaalku aanu dhoweyn, ayna adkana doonto muddada ay dowladda qabsatay inay kusoo afjarto.

Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud oo bil kahor hadal ka jeediyey magaalada Dhuusomareeb ayaa qabsaday inuu shan bilood kaga adkaan doono Al-Shabaab, taasi oo ka dhigan in hadda ay hartay afar bilood.

Dowladda federaalka ah ee Soomaaliya ayaa war cusub kasoo saartay qorshaha bixitaanka ciidanka ATMIS ee haatan Nabad Ilaalinta u jooga gudaha Soomaaliya, waxayna dalbaday in dib loo dhigo qorshaha lagu dhimayo ciidankan.

Sida ku cad warqad uu la-taliyaha amniga qaranka ee madaxweynaha Soomaaliya u diray danjiraha Albania Ferit, oo hadda ah madaxweynaha Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay, dowladda ayaa dalbatay in muddo kooban dib loogu dhigo qorshaha bixitaanka ATMIS.

Warqaddan oo ku taariikheysneyd 19-kii Septembar ayaa waxa ay dowladdu ku codsatay n 90 maalmood dib loo dhigo wajiga labaad ee ka bixitaanka ciidamada ATMIS oo qorshuhu ahaa in dalka looga saaro illaa 3,000 oo askari, marka la gaarao dhammaadka September.

“Waxay dowladda Soomaaliya codsaneynsaa in la hakiyo qorshihii bixitaanka ciidamada Midowga Afrika ee Nabad Ilaalinta u jooga Soomaaliya” ayaa lagu yiri qoraalka.

Sababta ayaa waxa ay dowladdu ku sheegtay inay haatan dagaal xoogan kula jirto Al-Shabaab, kaas oo mararka qaar khasaare xoogan uu kasoo gaaro ciidanka Xoogga dalka.

Waxaa kale oo qoraalkan saldhig looga dhigay in xilligan xaaladda taagan aysan saamaxeyn in dalka ay ka wada baxaan ciidamada howlgalka ATMIS.

Dalabkan ayaa kusoo aaday, iayada oo todobaadkii hore ciidamada ATMIS ay wareejiyeen saldhiggii deegaanka Biyo-Cadde ee gobolka Shabeelaha Dhexe, kaas oo ku yaalla duleedka magaalada Jowhar oo xarun u ah dowlad goboleedka HirShabelle.

Sidoo kale, madaxweyne Xasan Sheekh oo arrintaan ka duulaya ayaa u dhoofay dalka Jabuuti, isaga oo halkaas u aaday inuu madaxweyne Geelle kala soo hadlo in ciidamadiisa ay sii joogaan aagga magaalada Dhuusamareeb oo uu hadda ka socda abaabulka dagaalka.

Si kastaba, qaraarka QM ayaa dhigaya in dhammaadka sanadka soo socda ciidanka ATMIS guud ahaan laga saaro Soomaaliya, si ay amniga ula wareegaan ciidanka Xoogga dalka.

Madaxweynaha Uganda Yoweri Museveni ayaa bartiisa X (twitter) soo dhigay qoraal ka careysiiyey Somaliland, oo uu ku diiday fikradda gooni u goosadka ee Hargeysa, isaga oo dalbaday wada-hadallo dhex-maray Somaliland iyo dowladda federaalka.

Museveni ayaa qoraalkan soo daabacy kadib markii uu xarunta madaxtooyada kula kulmay wakiilka Somaliland ee Uganda Jaamac Muese Jaamac.

“Dr. Jaamac Muuse Jaamac, ergeyga gaarka ah ee Somaliland ayaa iigu yeeray xarunta madaxtooyada ee Entebbe,” ayuu Museveni ku yiri qoraal uu soo dhigay barta X. “Ma taageersanin in Somaliland ka go’do Soomaaliya, sababtoo ah xeelad ahaan, waa mid khalad ah.”

“Dadku waxay wajahayaan caqabado isku mid ah iyadoon loo eegayn jinsiyadda iyo diinta, sidaas darteed, waa inay qaataan siyaasadda danta, taas oo ka muhiimsan siyaasadda aqoonsiga,” ayuu yiri Museveni.

Madaxweynaha Uganda ayaa sheegay inuu diyaar u yahay inuu dhex-dhexaadiyo Hargeysa iyo Muqdisho, ayna u baahan yihiin inay wada shaqeeyaan.

“Waxaan ogolahay in aan qaato doorka dhex-dhexaadinta nabadda ee labada dhinac, suuqa gudaha ee waddan kaliya kuma filna, sidaa darteed, Somaliland iyo Soomaaliya waxa looga baahan yahay in ay midoobaan, oo ay wadajir u ganacsadaan, oo ay la ganacsadaan dalalka kale ee Afrika,” ayuu yiri.

Qoraalka Museveni ayaa waxaa ka fal-celiyey dad badan oo reer Somaliland ah oo madaxweynaha Uganda u qoray jawaabo caro leh oo ay kaga xun yihiin.

Museveni ayaa inta badan ah siyaasi aan la gaban hadallada, wuxuuna hadda kahor sidoo kale hadal u muuqday bahdil ku hor yiri madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud, isaga oo u sheegay inaanu isku haleyn ciidan shisheeye ee Soomaaliya ay dhisato ciidankeeda, si ay u sugaan amniga dalka.